Wyjątkowo wielkie ładunki, które przekraczają swymi rozmiarami szczegółowe normy prawne, domagają się równie wyjątkowego obchodzenia się z nimi. Chodzi oczywiście o zorganizowanie przewozu takich ładunków; choć nie są one sklasyfikowane szczegółowo, prawo spina je wszystkie klamrą „transportu ponadgabarytowego”. Pojęcie to, co ważne, obejmuje zarówno towary przewożone lądowo, jak i te transportowane drogą morską.
Skoro wiemy już, na czym polega zasadniczo transport ponadgabarytowy (zwany inaczej transportem nienormatywnym, co nawiązuje do specjalnego potraktowania w zakresie prawnym), pora poznać cechy, które czynią go tak specyficznym. Najłatwiej będzie to zrobić, posługując się przykładami ładunków przetransportowanych w zgodzie z regułami powyższego terminu.
Poznajmy wartości
A zatem, transportem ponadgabarytowym bądź ponadnormatywnym/nienormatywnym nazywamy przemieszczanie towarów, które cechują się gabarytami przewyższającymi rygory wyszczególnione przez prawo. Mowa rzecz jasna o kodeksie przepisów stworzonych z myślą o pojazdach drogowych, choć nie tylko. Mówiąc krótko, transport nadgabarytowy dotyczy ładunków, które plasują się powyżej następujących parametrów:
- Długość – 18,5 metra (co do przyczepy), 16,5 metra (co do naczepy)Szerokość – 2,5 metra
- Wysokość – 4 metry
- Waga – 42 tony
Widać więc, że mimo sugestywnej nazwy, transport „ponadnormatywny” określony jest przez dość jasne normy. Co warte podkreślenia, regulacje prawne nie zezwalają na przewozy ponadgabarytowe, jeśli nie dysponuje się specjalnymi ku temu zezwoleniami. Aby takie zezwolenie uzyskać, należy złożyć odpowiedni wniosek. We wniosku tym musi znaleźć się konieczna dokumentacja, w co wliczają się m.in. ekspertyzy mostowe.
Szczególny ładunek = szczególne wymogi
Takie restrykcje nie są bezpodstawne; transport ponadgabarytowy nie może obejść się bowiem bez specjalnej organizacji, która zawiera w sobie drobiazgowe planowanie środków transportu oraz wybór trasy adekwatnej dla typu transportowanych towarów. Na szczęście, paleta zróżnicowanych naczep jest aktualnie bardzo bogata, więc chociażby ten czynnik ułatwia przewóz dowolnego właściwie ładunku nienormatywnego.
Niemniej, zorganizowanie owego przewozu w dalszym ciągu związane jest z mnóstwem barier, ponieważ transport drogą lądową nie jest usłany różami. Gdy mamy do czynienia z wiaduktami, mostami, rondami czy choćby wysokimi krawężnikami, przed transportem piętrzą się wielkie wyzwania. Nierzadko są to problemy nie do przejścia – bywa, że przeszkody te ulokowane są akurat w taki sposób, że zmiana trasy wiąże się z dużymi kosztami, a czasami nawet staje się technicznie nie do pokonania. Z tej właśnie racji, niezwykle ważną funkcję pełni tutaj tzw. transport mieszany, ze szczególnym uwzględnieniem transportu rzecznego oraz morskiego, gdzie z pomocą przychodzą (a raczej przypływają) m.in. barki.
Jakie ładunki wchodzą w grę?
Wymiarów, jakimi mogą poszczycić się przewożone ładunki ponadgabarytowe, jest… co nie miara. Prawnie, ustalony został przecież jedynie „próg minimalny”. Nie obowiązują więc w tej materii żadne konkretne limity, a wyłącznym problemem – w razie naprawdę olbrzymich towarów – pozostaje nakreślenie jak najlepszej trasy i flota przewoźników.
Oczywiście, transport ponadgabarytowy, z racji swej charakterystyki, upodobał sobie szczególnie ładunki z rodowodem w określonych branżach. Kiedy zatem mówimy o transporcie ponadnormatywnym, najczęściej mamy na myśli przewóz: maszyn rolniczych, ciężkich sprzętów drogowych, budowlanych i górniczych, czy też elektrowni wiatrowych (i pokrewnych obiektów sektora energetycznego).
Ponadto, transport ponadgabarytowy dotyczy równie często ogromnych konstrukcji stalowych, nie wyłączając zbiorników, wielkich elementów infrastruktury (takich jak np. wieże), magazynów i hal, jak i również urządzeń przemysłowych, a nawet całych linii produkcyjnych. Wszystko, co wielkie, a nieredukowalne, zmieści się w zakresie transportu ponadgabarytowego. Choć bywa, że sprawia to adekwatnie wielkie kłopoty.
