Zgodnie z artykułem 76 kodeksu karnego skarbowego: kto poda nieprawdziwe dane (niezgodne ze stanem rzeczywistym) lub zatai prawdę, wprowadzając w błąd organ podatkowy i narażając go na nienależny zwrot podatku podlega karze grzywny, karze pozbawienia wolności albo nawet obu karom łącznie. Jest to zdecydowanie duże zagrożenie poniesienia wysokiej kary za błąd, który może wynikać ze zwykłej pomyłki w deklaracji podatkowej. Prawidłowym sposobem zminimalizowania konsekwencji, może być przygotowanie dokumentu takiego jak korekta deklaracji. Czym jest, jak ją przygotować i jak prawidłowo postępować po popełnieniu błędu w zeznaniu podatkowym?
Racjonalna ocena sytuacji oraz plan działania
Podatnik, który uświadamia sobie, że popełnił błąd w swojej indywidualnej deklaracji podatkowej PIT, może być zdenerwowany. Gdy dodatkowo odkryje powagę sytuacji, w tym przeanalizuje możliwe grożące mu konsekwencje finansowe i prawne, może zacząć się bać. Sama możliwość poniesienia kary pozbawienia wolności dla przeciętnego człowieka powoduje panikę. Dlatego bez względu na to, czy popełniliśmy błąd w PIT czy nie, rekomendowanym jest opracowanie krótkiego planu awaryjnego, na wypadek takiej sytuacji. Korekta deklaracji to zupełnie legalny sposób minimalizowania negatywnych skutków błędów podatnika – ale należy korzystać z niej prawidłowo, to jest: zgodnie z zasadami prawa oraz logiki. Pierwszym krokiem przed przystąpieniem do pracy nad poprawkami, powinna być więc racjonalna ocena sytuacji. Podatnik powinien odpowiedzieć sobie na podstawowe pytania:
1. Co się stało?
CEL: weryfikacja czy na pewno doszło do błędu w deklaracji złożonej do urzędu, czy może w jej wersjach roboczych. Ewentualnie – czy z pewnością wprowadzone dane były nieprawidłowe na czas złożenia deklaracji (możliwe, że różnią się z obecnym stanem rzeczy);
2. Na czym polegał błąd w deklaracji PIT?
CEL: określenie gdzie pojawił się błąd i z jakiego powodu, w celu ewentualnego przygotowania uzasadnienia do korekty. Obecnie dokument korekta deklaracji PIT nie wymaga uzasadnienia. Pracując nad korektą warto jednak przygotować sobie krótkie podsumowanie działań, odkrytego błędu i odpowiedzi na podstawowe pytania. Możliwe, że kiedyś u podatnika zjawi się kontrola podatkowa i zapyta o sytuację przygotowywania korekty deklaracji, zaś po latach może być trudno przypomnieć sobie wszystkie dane, fakty i uzasadnienia działania. Bardzo pomocna może okazać się więc właśnie taka „własna ściąga”, przygotowana na etapie składania korekty deklaracji.
3. Kiedy błąd został popełniony?
CEL: odpowiedzialność podatkowa, jak każdy inny instrument prawny, ulega przedawnieniu. Należy więc określić jego datę – czas do którego warto przygotowywać dokument taki jak korekta deklaracji. Może okazać się, że nie ma już sensu, aby podatnik korygował na przykład zeznanie złożone 7 lat temu. W każdym wypadku należy przeanalizować czas oraz wiążące przepisy dotyczące przedawnienia w tym zakresie.
4. Jakie były skutki błędu?
Jednym z ważnych elementów opracowania korekty deklaracji PIT, jest przeanalizowanie skutków błędu popełnionego przez podatnika. Czy podatek został prawidłowo opłacony, czy nie doszło do poszkodowania skarbu państwa? Czy podatnik musi uzupełnić wpłacony podatek?
Działanie i korekta deklaracji
Po odpowiedzi na powyższe pytania, podatnik może przystąpić do przygotowania dokumentu korekty deklaracji PIT, uwzględniając wcześniej opracowane odpowiedzi. W przypadku jeżeli doszło do niedopłaty zobowiązania podatkowego, powinien również niezwłocznie go uzupełnić.
