Koszty pożyczek pozabankowych to bez wątpienia ważny oraz nader interesujący temat. Aby jednak w ogóle móc zacząć mówić na ten temat, należy najpierw wprowadzić kilka istotnych rozróżnień, które pozwolą uporządkować analizę oraz pozwolą konsumentowi zorientować się w sytuacji formalno-prawnej różnego rodzaju podmiotów działających w obrębie tzw. sektora pozabankowego.
Czym jest sektor pozabankowy, czyli instytucje pożyczkowe i parabanki
Bardzo często nie zdajemy sobie z tego sprawy, ale termin „firmy pozabankowe” ma charakter bardzo ogólny i w żaden sposób nie stanowi odzwierciedlenia obecnego stanu prawnego. Zgodnie z polskimi przepisami, których podstawowym źródłem w tym wypadku jest Ustawa o Kredycie Konsumenckim, wszystkie firmy nie będące bankami a świadczące usługi kredytowe powinny posiadać status instytucji pożyczkowych. W praktyce jednak wiele podmiotów omija regulacje polskiego prawa. Z tego powodu, firmy działające w obrębie pozabankowego sektora pożyczkowego można zasadniczo podzielić na dwie całkowicie odrębne kategorie:
1. Instytucje pożyczkowe
2. Parabanki
Dlaczego to rozróżnienie jest aż tak istotne z perspektywy ewentualnych kosztów pożyczki? W pierwszym przypadku, tj. w przypadku instytucji pożyczkowych, polskie przepisy dokładnie określają maksymalne dopuszczalne koszty pożyczki. Instytucja pożyczkowa nie może więc całkowicie dowolnie kształtować wysokości prowizji za udzielenie pożyczki, oprocentowania lub innych kosztów. Dotyczy to także opłat za monity z wezwaniami do zapłaty, kosztów postępowań windykacyjnych i wszelkich innych możliwych opłat, które mogą obciążać klienta.
W przypadku parabanków tego rodzaju ograniczenia nie istnieją. Co to oznacza w praktyce? Zaciągając pożyczkę w parabanku nie możemy z góry określić możliwych maksymalnych kosztów, jakie będziemy musieli ponieść.
Jak jednak można sprawdzić, czy mamy do czynienia z instytucją pożyczkową czy też z działającym de facto w szarej strefie parabankiem? Pomocnym narzędziem w tym wypadku okaże się Krajowy Rejestr Instytucji Pożyczkowych, który zrzesza wszystkie legalnie działające na polskim rynku firmy pożyczkowe.
Ile kosztuje pożyczka w instytucji pożyczkowej?
Teraz przejdźmy do meritum i przyjrzyjmy się nieco bliżej kosztom pożyczek, oczywiście uwzględniając tylko i wyłącznie oferty instytucji pożyczkowych, zaś pomijając parabanki.
Na samym początku warto zaznaczyć, że wiele instytucji pożyczkowych oferuje swoim klientom różnego rodzaju promocje oraz programy lojalnościowe. W przypadku promocji, najczęściej spotykanym wariantem jest pierwsza pożyczka przy RRSO wynoszącym 0%, czyli de facto pożyczka za darmo. Warto jednak mieć na uwadze, że pożyczając „za darmo” zawsze mamy do czynienia z promocją, która posiada swoje warunki. Niemal zawsze brak spłaty pożyczki w terminie będzie skutkował tym, że promocja przestanie nas obowiązywać a firma pożyczkowa zażąda od nas spłaty zobowiązania według standardowych kosztów.
Kolejna istotna kwestia to elastyczna polityka pożyczkowa prowadzona przez wiele firm. W tym wypadku, informacje podane na przykład w „reprezentatywnym przykładzie pożyczki” mają charakter raczej orientacyjny, niż opisowy. Firma analizuje bowiem profil poszczególnego klienta(jego zdolność kredytową, ogólną historię kredytową, historię pożyczek zaciągniętych w danej firmie) i na tej podstawie proponuje klientowi zindywidualizowaną, dostosowaną do jego profilu ofertę.
Sporo firm nadal jednak trzyma się standardowego schematu, czyli tabeli kosztów, która obowiązuje w przypadku każdej pożyczki. Jakich kosztów możemy się spodziewać? Oto oferta instytucji pożyczkowej Vivus, która należy do grona najlepiej znanych firm w Polsce:
1. Pożyczka na kwotę 1000 zł oraz z okresem spłaty wynoszącym 30 dni
2. Oprocentowanie bazowe: 10%
3. Odsetki kapitałowe: 8,20 zł
4. Prowizja za udzielenie pożyczki:191,8 zł
5. Ostateczna kwota do spłaty: 1200 zł
Oczywiście, jest to tylko jeden przykład, jednak zdecydowana większość pożyczek w instytucjach pożyczkowych cechuje się podobnymi warunkami. Zdecydowanie największą część ponoszonych przez nas kosztów stanowi prowizja. Inaczej niż w przypadku np. kredytów bankowych, odsetki kapitałowe oraz oprocentowanie to tylko drobna część kosztów.
Pożyczka pozabankowa a kredyt w banku
Jak natomiast prezentują się pożyczki w instytucjach pożyczkowych pod względem kosztów w porównaniu do kredytów udzielanych przez banki? Oczywiście, w tym drugim przypadku nie mamy co liczyć na takie bonusy, jak RRSO na poziomie 0% ani nawet na niższe koszty kredytu dla stałych klientów, którzy terminowo spłacają swoje zobowiązania.
Weźmy „na warsztat” przykład z oferty jednego z polskich banków:
-
1. Pożyczka gotówkowa na kwotę 1000 zł z okresem spłaty wynoszącym 90 miesięcy.
-
2. Prowizja za udzielenie kredytu: 162 zł
-
3. Wysokość miesięcznej raty: 18 zł, z czego połowa to oprocentowania a druga połowa odsetki kapitałowe
-
4. Ostateczna kwota do spłaty: 1782 zł
Oczywiście, należy zaznaczyć, że w przypadku sektora pozabankowego dostępne są nie tylko tzw. chwilówki, ale również pożyczki ratalne. Jednak nawet w przypadku pożyczek na okres 36 lub 48 miesięcy ostateczna różnica kosztów między zobowiązaniem w instytucji pożyczkowej a kredytem konsumenckim w banku wcale nie będzie tak duża, jak się często sądzi. Należy jednak pamiętać, że preferencyjne warunki pożyczki pozabankowej otrzyma konsument mający nienaganną zdolność kredytową
